Francisco Gabicagogeascoa Ibarra

31 december 1937 - 7 juli 2014

Gelukkig luisterde ie ook naar Patxi Gabica of zelfs gewoon naar Francisco Gabica.
El Rubio de Ipáster, de Rooje van Ispáster.

Baskenland, dat had U reeds begrepen, met zo'n naam kan dat bijna niet anders.
Uit de buurt van Guernica,

tijdens de Spaanse Burgeroorlog plat gebombardeerd door de Luftwaffe op vriendelijk verzoek van Generalissimo Franco. Overlevenden werden vanuit de lucht geëxecuteerd door mitrailleurvuur.
Die dekselse Basken vochten immers zij aan zij met de republikeinen en dat was niet naar de zin van de nationalisten. Twee dagen later, eind april 1937, bezetten de troepen van Franco het stadje.

Picasso maakte er nadien een schilderijtje over, bekend van Openbaar Kunstbezit.

Gabica werd 'n goed half jaar na deze slachtpartij geboren en groeide op in het Spanje van Franco.
Zoals meer jongetjes uit Baskenland werd hij wielrenner.
En een redelijk succesvolle.
In 1962 eindigde hij als tweede in de Tour de l'Avenir en werd beroepsrenner.

De Vuelta is twee jaartjes ouder dan Patxi en inmiddels een van Franco's visitekaartjes geworden.
Sport verbroedert maar verbloemt evenzeer. En de Heren Dictatoren weten dit maar al te goed.

In 1962 en 1963 wordt Gabica vijfde in de Vuelta, gevolgd door een negende en zesde stek. In de Tour is hij inmiddels als 14e, 13e en 10e geëindigd.

In 1966 moest 's lands wielertrots bijna de pijp aan Maarten geven, de organiserende krant had grote financiële problemen. De minister van Sport greep in. Maar te laat.
De Vuelta ging door maar intussen waren de meest gewilde ploegen, coureurs, bezet. Elders geboekt.

U als kenner weet ongetwijfeld dat het Nederlandse Televizier hier zijn voordeel mee deed, negen etappezeges en Jos van der Vleuten won het puntenklassement. En Cees Haast duikelde enkele dagen voor het einde uit het amarillo.
Juist die dag, een tijdrit, knalde Gabica snoeihard de Alto de Herrera op en veroverde de leiderstrui.
En deed die ook niet meer uit, nam 'm mee naar huis.

Dat jaar werd hij ook nog 7e in de Tour.
De twee jaar daarop werd hij 8e in de Giro met in '67 nog 'n ritwinst.

En eigenlijk is dit hieronder z'n beroemdste prent,
schuilend.